Wystarczająco

Inicjatywy, w ramach których Decathlon odkupuje używane sprzęty sportowe i wprowadza je ponownie do sprzedaży.

Z badań Providenta wynika, że w ubiegłym roku aż 61,3% Polaków kupiło używany przedmiot. Dlatego coraz więcej marek startuje z inicjatywami stawiającymi na gospodarkę cyrkularną – wśród nich jest Decathlon z usługami 2nd life i BuyBack. 

W ramach pierwszej w 60 sklepach Decathlon w całej Polsce i w sklepie internetowym marki pojawił się używany sprzęt sportowy. Inicjatywa BuyBack polega natomiast na odkupowaniu niepotrzebnych produktów od klientów. Decathlon przyjmuje m. in. używane hulajnogi, rowery czy sprzęt narciarski. Skupując niepotrzebne rzeczy, rewitalizując je i szukając im nowego właściciela przez usługę 2nd life, ogranicza ilość odpadów. Dzięki temu drugie życie otrzymało już 15 000 produktów, co pozwoliło zaoszczędzić aż 105 ton CO2. Póki co usługa BuyBack działa w Warszawie, Poznaniu, Lublinie, Gdańsku, Sosnowcu i Wrocławiu, ale jeszcze w tym roku ma wystartować we wszystkich sklepach Decathlon.

Dawna nowojorska estakada kolejowa za sprawą jednego z najbardziej udanych projektów rewitalizacyjnych na świecie zamieniła się w chętnie uczęszczany park.

Organizacja Friends of the High Line zabiegała o to, by opuszczona od lat 80. estakada kolejowa nie została zburzona, tylko doczekała się rewitalizacji. Ogłosiła konkurs urbanistyczny na propozycję zagospodarowania High Line, który wygrali architekci z James Corner Field Operations i Diller Scofidio + Renfro. Postawili oni na zachowanie oryginalnej struktury, pokazując jednocześnie, że rewitalizacje nie zawsze muszą być rewolucją – czasem wystarczy minimalna ingerencja w przestrzeń. Projekt uwzględnił też rośliny, które na przestrzeni lat porosły estakadę – trawy czy polne kwiaty, które rosną tam do dziś. W ciągnącym się przez 2,3 km parku stanęły proste i wtapiające się w dziką roślinność meble, wykonane z betonu, cedru i teku.

Prosta i wytrzymała alternatywa dla ekspresów do kawy.

Inżynier Alfonso Bialetti chciał, by Włosi mogli bez trudu przygotować w domu tak dobrą kawę, jak ta, którą serwuje się w kawiarni – dlatego w 1933 roku wypuścił na rynek kawiarkę Bialetti Moka Express. Urządzenie prędko podbiło serca kawoszy, stając się najsłynniejszą kawiarka świata. Z przeprowadzonych w 2010 roku badań wynika, że kawiarka Bialetti znajduje się w aż 90% włoskich gospodarstw domowych.

I nic dziwnego, bo ma ona szereg zalet, którymi nie mogą się pochwalić zaawansowane technologicznie ekspresy do kawy. Kawiarka Bialetti jest niedroga, nieskomplikowana w obsłudze i zmieści się nawet w najmniejszej kuchni. Do tego składa się z trzech prostych i wytrzymałych elementów wykonanych z aluminium, więc nie wymaga kosztownego serwisowania. Po dwóch latach wystarczy tylko wymienić uszczelkę, a to kosztuje około 10 zł.

Francuski startup skupuje książki, które miały być przerobione na pulpę i ponownie wprowadza je do sprzedaży.

Na rynku książki panuje ogromna konkurencja. GUS podaje, że w 2021 roku w Polsce ukazały się niemal 34 tys. nowych tytułów – to aż 3,5 raza więcej niż na początku lat 90. Podobnie sytuacja prezentuje się w całej Europie. Jednocześnie nowości są promowane coraz krócej i książka ma niewiele czasu, by zaistnieć w świadomości czytelników. Jeśli się nie uda, musi zrobić miejsce na półce dla innych. We Francji na przemiał trafia aż 140 mln egzemplarzy rocznie – często powodem jest właśnie słaba sprzedaż.

Aby uchronić książki przed takim losem, francuski startup My Fair Book skupuje je od wydawców. Dzięki niemu interesujące pozycje nie trafiają na przemiał, tylko do księgarni internetowej działającego w duchu ekonomii cyrkularnej startupu. Dba też o to, by zostały one odpowiednio zaprezentowane i tym razem znalazły drogę do rąk czytelników.

Duńska marka produkująca m.in. klamki oferuje usługę odnawiania swoich rzeczy za 60% ceny nowego produktu.

Marka d line w maju tego roku wprowadziła usługę, która ma sprawić, że z jej produktów będzie się korzystać nawet 100 lat. Klienci, którzy posiadają klamki do drzwi, armaturę łazienkową i inne dodatki tej marki, mogą się do niej zgłosić, by je odnowiła i naprawiła. Koszt usługi, która obejmuje aż 250 pozycji z katalogu d line, to 60% ceny nowego produktu. Dodatkowo odnowione rzeczy objęte zostają 20-letnią gwarancją. Naprawy w ramach Re-handle emitują nawet o 90% mniej dwutlenku węgla niż zakup nowych sprzętów.

Marce zależy na tworzeniu ponadczasowych i wytrzymałych produktów, których nie trzeba wymieniać co kilka lat. Działa też bardzo transparentnie – dane dotyczące potencjału tworzenia efektu cieplarnianego (GWP), czyli wpływu danej rzeczy na efekt cieplarniany, są dostępne aż dla 40% oferty d line.

To miejsce, w którym można naprawić zepsuty sprzęt gospodarstwa domowego.

Umiejętność naprawy sprzętów gospodarstwa domowego nie jest dziś powszechna. Dlatego tak wiele rzeczy trafia na wysypisko, choć można by je było naprawić i dalej z nich korzystać. Holenderska inicjatywa Repair Café ma w tym pomóc. To bezpłatne warsztaty, których celem jest ograniczenie nadmiernej konsumpcji i marnotrawstwa oraz walka z planowanym starzeniem. 

Uczestnicy przynoszą swoje zepsute przedmioty – na przykład ubrania, zabawki, rowery czy sprzęt AGD – i dowiadują się od wolontariuszy, w jaki sposób mogą je naprawić. Od razu wykorzystują tę wiedzę w praktyce, bo na miejscu są narzędzia i materiały potrzebne do napraw. Efekt to nie tylko naprawiony sprzęt i mniej odpadów, ale także integracja lokalnej społeczności. Na świecie jest już ponad 2700 kawiarenek naprawczych Repair Café. Cykliczne wydarzenia pod tym szyldem odbywają się także w Polsce.

Restauracja, która zamienia odpady w fine dining.

Marnowanie żywności jest ogromnym problemem etycznym, ekonomicznym i ekologicznym. Z danych Eurostatu wynika, że restauracje i punkty obsługi gastronomicznej odpowiadają za 9% odpadów żywnościowych. Do kosza trafiają zepsute składniki, niewydane dania i niedojedzone porcje. Inaczej jest jednak w mieszczącej się w Oslo restauracji Rest., której przyświeca idea odrzucenia nowoczesnego konsumpcjonizmu.

W Rest. gotuje się z nadwyżek żywności, czyli na przykład „nieidealnych” warzyw. To właśnie z nich powstają wyśmienite fine diningowe dania, które serwowane są na zastawie wykonanej z materiałów z recyklingu – nie tylko ze szkła i gliny, ale także z muszli ostryg czy kurzych nóg. Fartuchy i uniformy obsługi powstały natomiast z resztek tkanin i ubrań. Restauracja nagrodzona została zieloną gwiazdką Michelin, która od 2020 roku trafia do najbardziej zrównoważonych lokali na świecie.

Projekt przesłon okiennych zrobionych z wycofanych materiałów, który krytykuje współczesne marnotrawstwo.

Amy Lewis nie bez powodu w swoim projekcie odwołuje się do kultury samurajów. W czasach niedoborów ich zbroje powstawały z metali, które były po ręką – z narzędzi rolniczych czy przyborów kuchennych. Tymczasem dziś, gdy żyjemy w czasach obfitości, wiele wartościowych i nadających się do użytku materiałów ulega zmarnowaniu. Odpady przedkonsumpcyjne są zmorą zwłaszcza w branży tekstylnej. Dlatego też Lewis wykonała swoje przesłony w całości z materiałów, wstążek i sznurków, które w przeciwnym wypadku zostałyby wyrzucone.

Przesłony okienne można potraktować jak ramę, która otacza widziany przez okno krajobraz – uważa projektantka, która nie zapomniała o aspekcie estetycznym. Tu także odwołała się do samurajów, którzy wierzyli, że piękno osiąga się dzięki przemyślanemu i starannemu połączeniu poszczególnych elementów.

Sposób na remont pustostanów, który nie wymaga dużych inwestycji.

Na rynku nieruchomości brakuje tanich mieszkań. W częściowym rozwiązaniu tego problemu mogłoby pomóc zagospodarowanie pustostanów, których polskie gminy posiadają ok. 50 tys. Większość z nich to lokale w złym stanie, których nie można zasiedlić bez remontów, a na to brakuje pieniędzy. Inspiracją może być projekt architekta z Majorki. Carles Oliver pokazał, jak przywrócić pustostany do użytku, na przykładzie zrujnowanego poddasza kamienicy o powierzchni 105 m kw., które wyremontował za 18 tys. euro. Dwie trzecie kwoty przeznaczono na poprawę efektywności energetycznej mieszkania, w tym na izolację dachu oraz instalację pieca na biomasę. Tylko jedna trzecia inwestycji poszła na renowację pomieszczeń, bo architekt zdecydował się na estetykę, która skupia się na odnajdywaniu piękna w niedoskonałościach oraz akceptacji naturalnego cyklu starzenia się. Opisując swój sposób na remont, Carles Oliver powiedział „nie rób, bo to najlepszy sposób na robienie”.

Używany jedenastoletni sweter marki Woolpower wygrywa skandynawską nagrodę innowacji.

Nagrodami branżowymi wyróżnia się zwykle najbardziej innowacyjne produkty, które powstały w ciągu ostatniego roku. Inaczej było w przypadku tegorocznej Scandinavian Outdoor Award, gdy zwycięzcą został używany jedenastoletni sweter marki Woolpower. Do tego zmechacony! Jurorzy docenili fakt, że mimo upływu czasu, wykonany z wełny merynosów sweter w dalszym ciągu znakomicie spełnia swoją funkcję – jest wygodny, ciepły i trwały.

Marka Woolpower sama zgłosiła sweter do nagrody, by udowodnić, że dobrej jakości produktów nie trzeba wymieniać co sezon. W kontekście skalibrowanych na ciągły wzrost marek fast fashion takie podejście może się wydawać nietypowe. Podczas gdy H&M wypuszcza rocznie nawet 16 kolekcji, Zara 24, a Shein dodaje do swego sklepu nawet 1000 nowych artykułów dziennie, asortyment Woolpower nie zmienił się od 50 lat.

Lidl Polska w latach 2021 – 2022 przeprowadził kampanię zachęcającą do niemarnowania żywności.

Każdego roku 377 tys. ton pomidorów trafia do śmietnika. To tak, jakby zmarnować 90 km2 ziemi uprawnej, 57 mld litrów wody oraz 7 mln godzin pracy. Dlatego też sieć wraz z partnerami – Caritas Polska i Federacją Polskich Banków Żywności – zachęca do dokonywania przemyślanych zakupów. Częścią projektu jest bezpłatny e-book, wyposażony z praktycznymi poradami, m.in.: jak robić zapasy i gotować z resztek.

Od kilku lat Lidl daje również szansę niedoskonałym warzywom. Trzykilogramowe zestawy, w skład których wchodziła marchew, seler i burak, sprzedawane były w atrakcyjnej cenie. W tym roku do oferty trafiły ponadto „rozkalibrowane”, czyli zbyt duże jabłka i pomidory z wadami skórki. „Wyglądają inaczej, smakują tak samo” – nie bez powodu zapewniała sieć. Z raportu Federacji Banków Żywności z 2021 roku wynika bowiem, że aż 51 proc. polskich konsumentów nie chce kupować nieidealnie wyglądających warzyw i owoców. Akcje Lidla nie tylko więc przeciwdziałają marnowaniu żywności, ale mają również aspekt edukacyjny.

Warsztaty studia ceramiczno-projektowego La Loba Design Lab kładą nacisk na terapeutyczny aspekt pracy z gliną, a nie na efekt końcowy.

Warsztaty ceramiczne stają się coraz popularniejszą formą spędzania wolnego czasu. Organizatorzy często zachęcają do uczestnictwa, podkreślając, że efektem będzie wykonany przedmiot: kubek, wazon czy doniczka. Wrocławskie studio ceramiczno-projektowe La Loba Design Lab kładzie nacisk na zupełnie inny aspekt. W organizowanych przez nie warsztatach Tu i Teraz najważniejszy jest sam fakt pracy z gliną. 

Chodzi o to, by dzięki tym zajęciom oderwać się od codzienności i spędzić przyjemnie czas. Efekt końcowy nie liczy się natomiast wcale, bo powstałe prace i tak nie zostaną wypalone, tylko trafią do recyklingu. Warsztaty przeznaczone są dla osób powyżej 15 roku życia – zarówno tych, które chcą dopiero zacząć przygodę z ceramiką, jak i nieco bardziej zaawansowanych.

Blok z wielkiej płyty, który powstał 15 razy szybciej niż polskie odpowiedniki.

Bloki z wielkiej płyty, które stawiano u nas w czasach socjalizmu, nie budzą dziś najlepszych skojarzeń. Okazuje się jednak, że nie we wszystkich częściach świata ta technologia cieszy się złą sławą, czego przykładem jest ”Wohnregal”, czyli sześciokondygnacyjny blok mieszkalny, który postawiono w Berlinie. Stoi za nim ekipa pracowni FAR, która wykorzystała w projekcie wyłącznie prefabrykowane elementy. Wszystko po to, żeby obniżyć koszty inwestycji, a tym samym ceny mieszkań. Blok postawiono zaledwie w 6 tygodni (dla porównania, wg danych GUS w Polsce trzeba na to średnio 23 miesięcy, czyli ponad 90 tygodni). Głównym budulcem były betonowe płyty, a cała konstrukcja została umocniona filarami i belkami z tego samego materiału. Dzięki zastosowaniu tego rozwiązania udało się wyeliminować tradycyjne ściany nośne i stworzyć otwarte przestrzenie we wnętrzach, które lokatorzy mogli dostosować do swoich potrzeb przy pomocy lekkich płyt karton-gips.

Pojemnik do tworzenia i przechowywania naturalnych maseczek kosmetycznych wykonanych z resztek żywności.

YUM – Your Unexpected Mask to projekt dwóch studentek trzeciego roku Domestic Design na School of Form: Alicji Kozłowskiej i Katarzyny Sadowska. Jest to oryginalny sposób na walkę z marnowaniem żywności w gospodarstwach domowych. W tym pojemniku niezużyte produkty spożywcze, takie jak resztki owoców i warzyw, ostatnie krople oliwy czy łyżka jogurtu, z łatwością można zamienić w naturalne maseczki kosmetyczne.

YUM składa się z naczynia, wyjmowanej tarki, na której z łatwością zetrze się wszystkie składniki i wieczka, w którym ukryta jest dwustronna szpatułka z końcówką do nakładania gotowego produktu oraz pędzelek do czyszczenia tarki. Do zestawu dołączona jest instrukcja zawierająca przykładowe przepisy na domowe maseczki. Niewielki pojemnik został zaprojektowany tak, by z łatwością zmieścił się np. na drzwiach lodówki, ale też swoją estetyką pasował wizualnie zarówno w kuchni, jak i w łazience.